فن وصف به عنوان فنی مهم و موثر در زدودن غبار ابهام از دنیای پر رمز و راز شعر، از دیرباز در تصویر پردازیهای شاعران خودنمایی کرد، این فن بعدها چنان موثر و با ارزش گردید که به عنوان پایه شعر، آراستهگر و تزیین کننده صورتهای شعری و ترسیمگر تصویرهای شگفتی از طبیعت گردید. در میان شاعران تصویرپرداز، ابن خفاجه وصف را به عنوان ابزاری برای تصویرپردازی صورتهای نقلی و وجدانی خود برگزید و به شاعری درونگرا و برونگرا شهرت یافت؛ بهره وی از این فن چنان است، که وصف طبیعت و عناصر آن بر همه اغراض شعریش سایه گسترانده است و چنان طبیعت در نظرش با ارزش گشت که بدان سوگند یاد کرد و به باغبان وعاشق طبیعت ملقب گردید. او طبیعت را جایگاه غمها و شادیها و تأملات خود برگزید، و به مانند شاعران طبیعتگرای معاصر مشکلات زندگی خود را در ناموس طبیعت یافت. ابن خفاجه در تاریخ به شاعر وصفپرداز مشهور است، چرا که حجم بیشتر دیوانش را وصف طبیعت تشکیل میدهد. توصیفات وی، از زندهترین توصیفات در ادب اندلس وحتی سرزمینهای اسلامی به شمار رفته چرا که برهمه عناصر طبیعتی که در دیوانش به کار برده، جامهی حرکت و حیات پوشانده است که نمایانگر قوه سرشار خیال پردازی اوست. او در توصیفاتش، شیوههای نوین و منحصر به فردی را به کار گرفته که از جمله آنها: آغاز قصاید با وصف طبیعت، پندگیری و عبرت از پدیدههای آن، جان بخشیدن به عناصر طبیعت و نوآوری در توصیف عناطر طبیعت و اقتباس از مضامین اسلامی، شعر وی را زیبا و دلانگیز ساخته است. و سرانجام شاعر در سال ۵۳۳ در سن ۸۲ سالگی دارفانی را وداع گفت، اما وی همچنان مانند ستارهای بر آسمان ادب عربی می درخشد ونامش در میان عاشقان و شیفتگان طبیعت جاودانه شده است.
کلید واژهها: وصف، طبیعت، ابن خفاجه، تجدید، اندلس.
